Praktykowanie medytacji jest bardzo indywidualną kwestią. Istnieje wiele rodzai medytacji oraz różne możliwości praktykowania.
Jeśli chodzi o naukę od podstaw np. mindfulness jest to jak najbardziej możliwe online. W obecnych okolicznościach lockdownu, opcja online jest jedyną możliwością i może okazać się dużym wsparciem w tych stresujących okolicznościach.
Czy mindfulness i medytacja przynoszą same korzyści?
Praktykowanie uważności oraz medytacji wiąże się z doświadczaniem różnych stanów umysłu. Tutaj jako instruktorka mindfulness „strzelę sobie w kolano” ale muszę o tym powiedzieć, bo nie wystarczająco się na to zwraca uwagę promując medytację i mindfulness.
Wbrew powszechnej opinii, mindfulness nie jest odpowiednią praktyką dla każdego, lub nie zawsze będzie odpowiednią praktyką na ten moment. Zależy to od wielu czynników np. intensywności praktyki, odpowiedniego wsparcia instruktora, stanu emocjonalnego i psychicznego praktykującego. Na szczęście pojawia się coraz więcej świadomości i badań dotyczących efektów tzw. "ubocznych" oraz większy nacisk na mówienie o tym otwarcie.
Nie oznacza to, że korzyści płynące z medytacji i mindfulness powinny być umniejszane. Wręcz przeciwnie. Ważne jest jednak, żeby nie generalizować tych korzyści i informować również o możliwości wystąpienia mniej pożądanych efektów. Chociaż liczba osób doświadczających niepożądanych efektów jest mała, to jednak brak dialogu na ten temat stanowi duży problem, skutkując poczuciem winy i zrażeniem się do praktyki wśród praktykujących, którzy doświadczają trudności podczas praktyki.
Poruszając temat efektów ubocznych czy trudności podczas praktyki medytacji należy rozdzielić efekty uboczne i przeciwskazania do praktyki od naturalnych przeszkód i stanów niepewności spotykanych w czasie praktyki.
Technika mindfulness pochodzi bezpośrednio z buddyjskich praktyk, gdzie uczeń uczył się pod okiem swojego nauczyciela. W buddyjskiej tradycji, normalnym etapem jest spotykanie trudności, a nawet pojawiające się stany lękowe. Jednak dzięki mądrości i doświadczeniu swojego guru, można było temu sprostać. Często nauczyciel wspierał ucznia innymi technikami by dostosować tempo praktyki czy odpowiednią na ten moment technikę dla konkretnego ucznia. W obecnych czasach, w naszym zachodnim świecie używa się przeważnie modelu nauczania w oparciu o kursy, ze standardowym czasem trwania kursu. 8 tygodni to bezpieczny i skuteczny okres, w którym można poznać technikę mindfulness i zacząć rozwijać uważność oraz lepszą koncentrację.
Kiedy jednak praktyka mindfulness została pozbawiona kontekstu i i została zredukowana do prostych technik, zaczęto również postrzegać ją głównie jako technikę redukcji stresu. Jest ona jednak czymś więcej. Procesem wglądu i zrozumienia na głębszym poziomie i naturalnie ten proces ma różne etapy i twarze. Podczas gdy ten proces zachodził powoli i w odpowiednim czasie pod okiem nauczyciela w buddyjskich tradycjach, u nas praktyki uczymy się według modelu naszego zachodniego systemu edukacji.
Jeśli w czasie praktyki lub po zakończeniu kursu doświadcza się niepokojących stanów, czy gdy praktyka powoduje więcej stresu zamiast jego redukcji i poprawy regulacji emocjonalnej konieczna jest nauka u boku osoby, która będzie mogła nas poprowadzić i rozróżnić niepokojące objawy od naturalnego procesu medytacji.
Czy praktyka medytacji online jest możliwa?
Każdy z nas ma inne preferencje i potrzeby. Spotkania medytacyjne, czy kurs medytacji w grupie i na żywo wg. mnie jest najlepszym, ale nie jedynym sposobem praktyki.
W czasie pandemii uczymy się adaptować do nowych warunków, starając się zachować kontakty społeczne na tyle na ile to jest możliwe.
Nie przypuszczałam, że będę kiedyś oderwać kursy medytacji online albo spotkania medytacyjne w takiej formie. Zabawne dla mnie było myśleć, że będziemy spotykać się po dwóch stronach ekranu , zamykać oczy i medytować w grupie w ten sposób.
Szybko jednak pojęłam wartość takich spotkań.
Po wielu miesiącach braku motywacji, kontaktu z innymi, zaczęłam spotykać się w takiej właśnie formie z innymi medytatorami i wkrótce uczniami. Taka forma spotkań okazała się być bardzo motywująca, oraz zapewnia kontakt i wsparcie w praktyce.
Pomimo, że praktykowanie medytacji jest naszym własnym, wewnętrznym procesem, to praktyka grupowa oferuje wiele korzyści. Kiedy poznajemy technikę wsparcie nauczyciela jest kluczowe w wypadku, kiedy cierpimy na ataki paniki, traumę, czy doświadczamy niepokoju. Obecnie mamy wiele różnych możliwości poznawania medytacji poprzez kanały Youtube czy aplikacje mobilne. Jednak kiedy zaczynasz swoją przygodę z medytacją i chcesz zgłębić praktykę najlepiej jest zapisać się na kurs, w którym możliwy jest kontakt z instruktorem.
Kiedy uczymy się medytacji często wykorzystywany jest model grupowy. Energia grupy i regularność spotkań wspomaga motywację do praktyki. Podczas medytacji wytwarza się szczególna przestrzeń, energia. Będąc w grupie, łatwiej jest nam wytrwać w praktyce i praktykować regularnie.
Kiedy uczę mindfulness w grupie, na żywo, istotna jest nie tylko wspólna praktyka, ale też „feedback” i rozmowa z grupą na temat doświadczeń, dzielenie się z grupą trudnościami, pytaniami i przede wszystkim wsparcie nauczyciela. W ten sposób normalizujemy doświadczenia uczestników i rozwiewamy wątpliwości związane z praktyką. To proces, podczas którego uczestnicy uczą się od siebie nawzajem, a jakiekolwiek trudności adresowane są przez nauczyciela.
Taki model jest jak najbardziej możliwy online podczas grupowych webinarów. W połączeniu z dostępem do materiałów na platformie e-learning to świetna alternatywa do spotkań w studiu medytacji i nie ogranicza ona nikogo miejscem zamieszkania.
Kursy dostępne na platformie e-learning, bez pracy w grupie i instruktora na żywo, są dobrą alternatywą dla osób, które wolą uczyć się sami, we własnym tempie. Jednak ważne, żeby te osoby mogły zawsze skontaktować się z instruktorem w razie problemów i pytań. Osoby chcące zdecydować się na taki model nauki powinny zastanowić się, czego oczekują od kursu, z czym sobie chcą poradzić.
Kurs mindfulness nie jest formą terapii czy odpowiedzią na wszystkie problemy i nie powinien tak być traktowany. Jeśli więc chcesz poznać praktykę, wspomóc się w regulacji emocjonalnej, czy chcesz zacząć żyć bardziej świadomie, taki model może okazać się dobry. Jeśli jednak zmagasz się z silnymi przeżyciami, stresem, traumą to najlepiej dołączyć do kursu grupowego lub rozpocząć indywidualną pracę z instruktorem.
Model, który wybierzemy powinien współgrać z naszymi potrzebami i możliwościami.